4857 sayılı iş kanunu 63. madde ile işçilerin çalışma süreleri düzenlenmiştir. İlgili maddede özel sektörde bir işverene bağlı olarak sigortalı çalışan diğer adı ile 5510 Sayılı Kanunun 4/1-a bendi kapsamında sigortalı olanların haftalık çalışma süreleri konusunda ibareler yer almaktadır. Daha önce işçinin aylık çalışma saati başlıklı yazımızda sigortalıların günlük, haftalık ve aylık çalışma saatlerinden bahsetmiştik. Bu yazımızda ise 4857 Sayılı Kanunun 63. maddesinin ne olduğu konusuna değineceğiz.
4857 Sayılı İş kanununun 63. madde nedir ?
4857 Sayılı Kanunun “Çalışma Süresi” başlıklı 63. maddesi şu şekildedir;
“Madde 63 – Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/7 md.; Değişik cümle: 4/4/2015-6645/36 md.) Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. (Ek cümle: 6/5/2016- 6715/3 md.) Turizm sektöründe dört aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz; denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile altı aya kadar artırılabilir.
Çalışma sürelerinin yukarıdaki esaslar çerçevesinde uygulama şekilleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.”
İş Kanunu 63. madde değerlendirilmesi
Yukarıdaki madde hükmünden de anlaşılacağı üzere;
- İş Kanununda işçilerin haftalık çalışma süresi 45 saat ile sınırlandırılmıştır.
- Yer altında maden işlerinde çalışanlar için günlük çalışma süresi en fazla 7,5 saat, haftalık çalışma süresi ise en fazla 37,5 saat ile sınırlandırılmıştır.
- Buradan anlaşılacağı üzere Kanun aylık olarak bir çalışma sınırı belirlememiştir.
- İşveren usülde bu 45 saati eşit saatlere bölerek işçisini çalıştırmalıdır.
- Ancak işverenler dilerse günde en fazla 11 saate kadar çalıştırma yaptırarak 45 saati daha erken doldurabilmektedir.
- 45 saati aşan çalışma süreleri için işçiye fazla mesai ödemelerinin yapılması gerekmektedir. Ayrıntılar için fazla mesai nedir sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
