Çalışan temsilcisi ile ilgili düzenleme 6331 Sayılı Kanun’un 3. maddesinde yer almaktadır. İlgili Kanun’un 3. maddesinde çalışan temsilcisi şu şekilde tanımlanmaktadır:
Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı ifade eder.
6331 Sayılı Kanun 3. maddesindeki tanımından da anlaşılacağı üzere çalışan temsilcileri işyerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılan, bu konuda önlemler alan ve çalışanları temsil eden kişilerdir. Bu içerikte çalışan temsilcisi görev yetki ve sorumlulukları yönetmeliği kapsamında işyerinde bulunması gereken temsilci sayıları, çalışan temsilcisi seçimi ve konu hakkında tüm ayrıntıları bulabilirsiniz.
Çalışan temsilcisi sayısı
çalışan temsilcisi yönetmelikte belirtilen sayıda olmalıdır. İş Sağlığı Ve Güvenliği İle İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri Ve Seçilme Usul Ve Esaslarına İlişkin Tebliğine göre işyerindeki toplam çalışan sayısına göre bulunması gereken çalışan temsilcisi sayısı tabloda belirtilmiştir.
| İşyerindeki toplam çalışan sayısı | Bulunması gereken çalışan temsilcisi |
| 2-50 (Dahil) | 1 |
| 51-100(dahil) | 2 |
| 101-500(dahil) | 3 |
| 501-1000(Dahil) | 4 |
| 1001-2000(Dahil) | 5 |
| 2001 ve üzeri | 6 |
Az tehlikeli çalışan temsilcisi sayısı
Temsilci sayısı, işyerindeki çalışan sayısı esas alınarak belirlenmektedir. Tehlike sınıfının bir önemi yoktur. İşyerindeki çalışan sayısına göre bulunması gereken temsilci sayısı yukarıdaki tabloda verilmiştir.
Çalışan temsilcisi şartları
6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu çalışan temsilcisi seçilebilmesi için bazı şartların sağlanması da gerekmektedir. İş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisinde bulunması gereken nitelikler şunlardır;
- Tam zamanlı olarak çalışıyor olması ( Belirli süreli ya da geçici işlerde bu şart uygulanmaz).
- Yaptığı işle alakalı en az 3 yıllık tecrübesinin olması ( ( Belirli süreli ya da geçici işlerde bu şart uygulanmaz).
- En az ortaokul mezunu olması ( Çalışanlar arasında yeterli eğitim düzeyine sahip kişi yoksa bu şart uygulanmaz).
- Yetkili sendika temsilcisi çalışan temsilcisi olarak görev yapacaksa yukarıdaki şartlar aranmaz.
Kimler çalışan temsilcisi olamaz?
Çalışan temsilcisi görev, yetki ve sorumlulukları yönetmeliği kapsamında temsilci için aranan şartlar belirlenmiştir. Buna göre yukarıdaki istisnai durumlar haricinde;
- Tam zamanlı olarak çalışmayan,
- En az 3 yıllık deneyimi olmayan,
- En az ortaokul mezunu olmayanlar temsilci olamazlar.
Çalışan temsilcisi nasıl seçilir?
İsg çalışan temsilcisi seçimi ile ilgili esaslar yine yönetmelik kapsamında belirlenmiştir. Çalışan temsilcisi nasıl belirlenir konusunda bilgiler aşağıda liste halinde aşama aşama verilmiştir.
- Seçim için işyerindeki toplam çalışanların en az yarısının oylamaya katılması zorunludur.
- Oylamanın gizli yapılması gerekmektedir.
- Oylamada en fazla oyu alan aday ya da adaylar çalışan temsilcisi olarak seçilir.
- İşyerinde vardiya usulü çalışma söz konusu ise tüm çalışanların ortak oy kullanabileceği bir zamanda oylama işlemlerinin yapılması gerekmektedir.
- Oylama sonuçları 5 yıl için geçerlidir. Oylama sonucu eğer oylar eşit çıkarsa işveren işyerindeki süre, eğitim durumu gibi kriterlere göre temsilciyi eşit oy alanlar arasından kendisi belirleyebilir.
- Oylama sonucu seçilen temsilci herhangi bir nedenle işten ya da görevden ayrılırsa yerine bir önceki seçimde en fazla oyu alan diğer aday görevlendirilir.
Çalışan temsilcisi atama yazısı
Oylama sonuçlarının bir tutanağa geçirilmesi ve yetkililerce imzalanması gerekmektedir. Oylamada en fazla oyu alan ve seçilen temsilci/temsilcilere atamanın yazı ile bildirilmesi gerekmektedir. Çalışan temsilcisi atama tutanağı diğer bir adı ile atama yazısının aşağıda word olarak indirebilirsiniz.
Baş çalışan temsilcisi nasıl belirlenir?
Eğer işyerinde birden fazla temsilci varsa bunlar kendi aralarında bir baş temsilci seçebilir. Baş temsilci diğer temsilciler arasındaki oylama ile seçilir. Eğer oylar eşit olursa baş temsilci kura yöntemi ile belirlenebilir.
Çalışan temsilcisi görevleri
Yönetmelik kapsamında İSG çalışan temsilcisi görevleri, yetki ve sorumlulukları şu şekildedir;
- İş sağlığı ve güvenliği ile alakalı çalışmalara katılır.
- Bu alanda yapılan çalışmaları takip eder.
- İş sağlığı ve ya güvenliğini tehdit eden unsurları kaynağında yok etmeye çalışır.
- Tehlikeden kaynaklı riskler varsa bunların azaltılması yönündeki çalışmaları yürütür.
- İş sağlığı ya da güvenliği konusunda tehlikeler ile alakalı çalışanların taleplerini yerine getirme ve gereken önlemleri alma.
2-50 arası çalışan varsa 1, 51-100 arası çalışan varsa 2, 101-500(dahil) çalışan varsa 3,501-1000(Dahil) çalışan varsa 4, 1001-2000(Dahil) çalışan varsa 5, 2001 ve üzeri çalışan varsa 6 temsilci olması gerekir.
