Yıpranma payı Kanundaki tanımı ile fiili hizmet zammı, Kanunda belirtilen mesleklerde çalışanlara emeklilik yaşında yine belirlenen gün sayısı kadar yapılan indirim olarak tanımlanabilir. Hangi mesleklerin bu kapsamda olacağı 5510 Sayılı Kanun ve bu Kanuna bağlı genelgelerle belirlenmiştir. Bu içerikte SGK Erken Emeklilik Yıpranma Payı Olan Meslekler listesini sizinle paylaşacağım. Ayrıca içeriğin devamında yıpranma payının ne olduğu konusunda da bilgi vereceğim.
SGK yıpranma payı nedir?
Yıpranma payı, yasal tanımı ile fiili hizmet zammı, Kanunla belirlenen mesleklerde çalışanların her 360 günlük çalışması karşılığında yine kanunla belirlenen gün sayısı kadar eklenen süre olarak tanımlanabilir. Fiili hizmet zammı ile ilgili detaylar 5510 Sayılı Kanun’un 40. maddesinde düzenlenmiştir.
Yıpranma payı nasıl uygulanır?
Yıpranma payı hakkından yararlanarak emeklilik yaş indirimi alınabilmesi için işçinin ilgili belge kodu ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmesi gerekmektedir.
Örneğin “Cam Fabrika ve Atölyeleri” işinde çalışan işçiler çalıştıkları her bir yıl yani 360 gün için 60 gün fiili hizmet zammı alabilmektedir. Bu 60 günlük süre de emeklilik yaşından indirilmektedir. Toplamda ise yaştan indirilebilecek süre 3 yılı geçememektedir. Örneğin 2002 yılında cam fabrikasında işe başlayan bir erkek çalışan için emeklilik yaşı normal şartlarda 60’tır. Ancak bu çalışan için şartları sağlaması durumunda 3 yıla kadar yıpranma payı emeklilik yaşından indirilebilecek ve bu sigortalı 57 yaşında emekli olabilecektir.
SGK yıpranma payı olan meslekler
SGK erken emeklilik listesi diğer bir ifade ile yıpranma payı kapsamında olan çalışan listesi 5510 Sayılı Kanun’un 40. maddesinde düzenlenmiştir. SGK erken emeklilik hakkından yararlanabilecek meslek listesi ve her 360 gün için yararlanabilecekleri indirim aşağıdaki tabloda paylaşılmıştır.
| Meslek | Yararlanabileceği gün sayısı ( her 360 günlük çalışma için) |
| Kurşun ve arsenik işleri | 60-90 |
| Cam fabrika ve atölyeleri | 60 |
| Cıva üretimi işleri sanayii | 90 |
| Çimento fabrikaları | 60 |
| Kok fabrikalarıyla termik santraller | 60 |
| Alüminyum fabrikaları | 60 |
| Demir ve çelik fabrikaları | 90 |
| Döküm fabrikaları | 60 |
| Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler | 90 |
| Yeraltı işleri | 180 |
| Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler | 90 |
| Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler | 60-90 |
| Asaleti onaylanmış olmak şartıyla adaylıkta geçirilen süreler dahil polis memuru, başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru, komiser yardımcısı, komiser, başkomiser, emniyet amiri, emniyet müdürleri ile bu ve daha yukarı maaş ve derecelerdeki emniyet mensupları, Milli İstihbarat Teşkilâtı mensupları | 90 |
| İtfaiye veya yangın söndürme işleri | 60 |
| Basın ve Gazetecilik mesleğinde | 90 |
| Basın Kanununa göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar | 90 |
| Yasama organı üyeleri ile Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar | 90 |
| Ceza infaz kurumu müdürü, idare memuru, infaz ve koruma başmemuru, infaz ve koruma memuru unvanlı kadrolarda bulunanlar ile Adalet Bakanlığı taşra teşkilatına tahsisli kadro veya pozisyonlarda bulunup ceza infaz kurumlarında görev yapan ve ceza infaz kurumlarında hükümlü ve tutuklularla bilfiil irtibat içinde olan diğer görevliler, | 90 |
| 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Kanun, 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu ve 18/12/1953 tarihli ve 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun kapsamında sağlık meslek mensubu sayılan ve insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar. | 60 |
Yıpranma payı olan 45 meslek ve erken emeklilik meslekleri tabloda paylaşılmıştır. Konu hakkında bir sorunuz varsa bana yorum kısmından iletebilirsiniz. Saygılarımla.
Listedeki bazı meslek ve işlerin bir çok mesleğe nazaran pek de yıpratıcı olmadığını düşünüyorum listenin değişmesi ya da oraya inşaat işçilerinin de eklenmesi lazım . Yaz- kış çalışıyorlar , ağır yük taşıyorlar , toz , duman, yaralanma , düşme riski , soğuk algınlığı … her şeye maruz kalıyorlar. Bunlar dururken listeye eklenmiş bazı meslekler bunlara haksızlık algısı oluşturuyor.
Slm ben selim şöyle sıkıntım var eşimin adına erkek kuaförü açtım 2008de ustalık belgesi olmadığı için beni yanında mesul müdür olarak çalışan yaptılar ikimizde vergi ödedik basit üsülde ama 2015de dilekçe verdim işden ayrıldım sigorta giriş veya bakur girişi yapmadım 2021birde çıkan İHA yasasında gittim dilekçe verdim ne kadar sigorta bakur alacağım varsa alıyım diye bana borç çıkardılar 2800gün aldım 32binlira yatırdım bunun içinde 2009la 2015 9ayına kadar bakurlu yapmışlar beni ödedim bana pirim lazım için aldım 2 ay önce emeklilik dilekçesini verdim beklerken sen emekli olamazsın 2009 dan 2015 kadar alınan bakurları silmişler nedeni eşinin yanında çalışan olan bakurlu olamaz diyorlar benim suçum ne kendileri çıkardılar bakurlu yapmışlar borcu mağdurum diyorlarki havuzda 29 bin var aldıyorlar ozaman. Zaten 29 faizsiz 29 verelim diyorlar ben hertürlü mağdurum bugünleri alabilirmiyiz mahkemeye versem kabul olurmu bana yardımcı olursanız sevinirim
Merhaba. Mahkemeye gitmekten başka bir çareniz yok.