Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri nelerdir? Koruyucu sağlık hizmeti terimlerini hepimiz duymuşuzdur. Sağlıklı kişiler ve sağlıklı bir çevre oluşturmak her ülkenin geleceği için önemlidir. Bu nedenle gelecekte hem bireylerin sağlıkları hem de çevresel etkiler göz önünde bulundurularak uzun vadeli planlamalar yapılır. Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ve ekipmanları ile ilgili işlemler bir plan çerçevesinde ve düzenli olarak yapılması büyük önem arz etmektedir. İşte burada koruyucu sağlık hizmetleri devreye girmektedir. Bu yazımızda koruyucu sağlık hizmetleri nedir, kaça ayrılır ve hangi hizmetler bu kapsamda değerlendirilir hakkında detayları bulabilirsiniz.
Koruyucu sağlık hizmeti nedir?
Gelecekteki olası hastalık ve sakatlığın riskini, ciddiyetini ve zamanını minimuma indirecek ya da veya engellenmesini sağlayacak, kişilerin fark edemediği hastalık belirtileri oluşmadan önce erken teşhis ederek uygulanması gereken tedavinin hastalığın erken evresinde yerine getirilmesini sağlayan hastalık öncesi sağlık uygulamalarını kapsayan hizmetler koruyucu sağlık hizmeti olarak adlandırılır.
Koruyucu sağlık hizmetlerinin özellikleri nelerdir?
Koruyucu sağlık hizmetleri hem bireyler hem de çevresel açıdan önem arz etmektedir.
- Hastalığın teşhisi erken dönemde konulduğundan tedavisi daha kısa sürmekte ve daha ekonomik olmakta,
- Diğer tüm tedavi yöntemlerine göre daha etkilidir.
- Koruyucu sağlık hizmetinin uygulanabilmesi için büyük tutarlı yatırımlar, araç ve gereçler gerekmez.
- Sağlık hizmet sunucularının yükünü azaltır.
- Hem toplumsal hem de bireysel olarak sağlıklı bir hayat bilinci gelişir.
- Sunulması ve uygulanması daha kolaydır.
Koruyucu sağlık hizmetlerinin önemi nedir?
Koruyucu sağlık hizmeti hem toplum hem de çevresel açıdan çok önemlidir. Bireylerin ve toplumun güvenliği açısından önemli katkılar sunar. Erken dönemde konulacak teşhisler ve uygun tedaviler ile hem sağlıklı bireyler yetişir hem de devlet açısından ekonomik olur. Yani koruyucu sağlık hizmeti bireyler açısından ne kadar önem arz ediyorsa devlet açısından da bir o kadar önemlidir.
Koruyucu sağlık hizmetleri kaça ayrılır?
Koruyucu sağlık hizmetleri Kişiye yönelik sağlık hizmetleri ve çevreye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bunlar ayrı başlıklar halinde aşağıda verilmiştir.
1-Kişiye yönelik sağlık hizmetleri
Bireylere yönelik koruyucu sağlık hizmeti kapsamında sayılan hizmetler şunlardır;
- Bağışıklama,
- Hastalıkların erken tanı ve tedavisi,
- İlaçla koruma,
- Sağlıklı beslenme,
- Bireysel temizlik ve kişisel bakım,
- Aile Planlaması,
- Sağlık Eğitimi.
Birincil koruyucu sağlık hizmetleri nelerdir ?
Risk etkenleri varken koruyucu hareket ile ile hastalığın oluşmasının önlenmesini sağlamak ve derecesini minimuma indirmek amaçlanır. Obez bireylerde koroner arter rahatsızlığı ya da diyabet oluşumunu engellemek amacı ile spor, diyet ve egzersiz tavsiye edilmesi, bağışıklama, aile planlaması gibi uygulamalar bu kapsamda sayılır.
İkincil koruyucu sağlık hizmetleri nelerdir?
Hastalıkların zamanında teşhis edilmesidir. Erken teşhis uygulamaları olarak da bilinir. Kan basıncına bakılması, serviksten örnek alınması, tüberkülin testi ve benzeri uygulamalar bu kapsamda sağlık hizmeti sayılmaktadır.
2-Çevreye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri
Çevreye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ise şunlardır;
- Besin güvenliği ve kontrolü,
- Yeterli seviyede ve temiz su kaynaklarının sağlanması,
- Hava kirliliğinin kontrol altında tutulması ve gerekli tedbirlerin alınması,
- Atıkların kontrolünün sağlanması,
- Konut sağlığı,
- İşyerlerinde sağlığı tehdit eden faktörlerin kontrolü.
Müfredatta da yer alan çevreye yönelik koruyucu hizmetler ile ilgili en çok sorulan soru “Hangisi çevreye yönelik koruyucu sağlık hizmetlerini verenlerden biri değildir?” sorusu olmaktadır. Sorunun cevabını yukarıdaki maddeler ışığında değerlendirebilirsiniz.
Koruyucu sağlık hizmeti veren kurumlar hangileridir?
Koruyucu sağlık hizmetleri sağlık hizmet sunucusu olarak tanımlanan sağlık kuruluşlarında verilmektedir. Koruyucu sağlık hizmetlerinin sunulduğu sağlık hizmet sunucuları şunlardır;
- Aile Sağlığı Merkezleri,
- Toplum sağlığı merkezleri,
- Verem Savaş Dispanserleri ve Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇSAP),
- Diğer sağlık hizmet sunucuları.
