Engelli işçi çalıştırma yönetmeliği göre işverenlerin özelde ve kamuda engelli çalıştırma zorunluluğu bulunmaktadır. Özel sektör engelli çalıştırma zorunluluğu ile ilgili eski yönetmelik bulunmakta ancak burada esas almamız gereken kanun 4857 Sayılı Kanunun 30. maddesi. Engelli personel çalıştırma zorunluluğu ilgili yönetmeliğe göre hem özel sektör hem de Kamu işyerleri için uygulanmaktadır.
Bu yazımızda engelli istihdam etme zorunluluğunun doğması için işyerinde en az kaç işçinin çalışması gerekmektedir sorusunun cevabı ile özel ve kamu işyerlerinde engelli çalıştırma zorunluluğu oranı konusunda ayrıntıları bulabilirsiniz.
Özel Sektörde engelli çalıştırma zorunluluğu 2024
Özel sektör işyerleri için engelli çalıştırma oranı 4857 Sayılı Kanun ile belirlenmektedir. İlgili Kanun gereği engelli işçi çalıştırma oranı özel sektör işverenleri için şu şekildedir;
- Toplam çalışan sayısı 50 ya da üzerinde ise engelli çalıştırma sayısı toplam çalışan sayısının en az %3’ü olmalıdır.
- Özel sektör işverenleri için engelli çalıştırma oranları hesaplanırken işverenin aynı il/ilçe sınırları içerisindeki tüm işyerlerinde çalışanlar hesaba dahil edilmektedir.
- Parttime çalışanlar özürlü çalıştırma oranı hesaplamasında dikkate alınır.
- Ayrıca özürlü işçi çalıştırma oranı hesaplamasında iş sözleşmesi belirli ya da belirsiz olan tüm çalışanlar hesaba dahil edilir.
Kamu işyerleri için engelli işçi istihdam oranı nedir ?
Kamuda engelli çalıştırma oranı özel sektöre göre farklılık gösterir. Yukarıda da belirtildiği gibi özel sektörde engelli çalıştırma oranı işçi sayısı 50’den fazla ise en az %3 iken kamu işyerlerinde engelli çalıştırma oranı hesaplamasında bir limit belirlenmemiştir. Devlette engelli çalıştırma yüzdesi toplam çalışan sayısının %4’üdür.
Engelli çalışma saatleri 2024
Kamu ve özel sektör engelli çalıştırma oranına ayrıntılı olarak değindikten sonra gelelim engellilerin çalıştırılabilecekleri saatler ile mesai saatlerine. Engellilerin gece çalıştırılamayacağına dair 4857 Sayılı İş Kanununda ve bağlı yönetmeliklerde net bir hüküm yoktur. İş Kanunu kapsamında engelliler için ayrı çalışma saatleri belirlenmemiştir. Haftalık çalışma saatleri normal çalışanlarınki gibi 45 saat olarak belirlenmiştir.
Engelli çalıştırma zorunluluğu 2024 cezası
Engelli çalıştırma yükümlülüğü kapsamında Kamu ve özel sektörde özürlü işçi çalıştırma oranı şartını sağlamayan işyerlerine tespiti durumunda idari para cezası uygulanır. 2024 yılı için uygulanacak ceza tutarı iş yerinde engelli çalıştırma oranına göre çalıştırılmayan her bir işçi için 20.840,00 TL ‘dir.
Engelli çalıştırma şartı 2024
Özürlü çalıştırma zorunluluğu kapsamında toplam çalışan sayısı yukarıda belirtilen sayının üzerinde olan işverenler zaten çalıştırmak zorundadır. Bunun dışında da işverenler sayı şartı aranmadan engelli işçi istihdamı sağlayabilir ve özürlü işçi çalıştırma zorunluluğu haricinde işe aldığı ilave çalışanlar için ilave sigorta prim teşvikinden yararlanabilir. Bunun için işverenin İşkur kaydı açtırması ve engelli işçiyi İşkur kanalı ile istihdam etmesi gerekmektedir.
Engelli işçi çalıştırma zorunluluğu hakkında önemli bilgiler
Engelli istihdam zorunluluğu kapsamında işyerinde engelli çalıştırma oranı şartının sağlanabilmesi için engelli alımının İşkur kanalı ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
- Eğer işçi İşkur kanalı ile işe alınmadıysa ve doğrudan alındıysa işe alım tarihinden itibaren en geç 15 gün içerisinde kimlik bilgilerinin İşkur’a bildirilmesi gerekmektedir.
- İşkur onayı alınmayan ve ya İşkur’a bildirilmeyen engelliler engelli personel çalıştırma oranı hesaplamasında dikkate alınmaz.
- Aktif çalışırken sonradan engelli durumuna düşen ve en az %40 ya da üzeri engelli raporu alan kişilerin de İşkur’a başvuru yapılmak sureti ile engelli işçi oranı hesaplamasında dikkate alınması sağlanır.
- Çalışan sayısının artması ya da engelli işçinin çeşitli nedenlerle işten ayrılması durumunda çalıştırılan engellilerin engelli işçi çalıştırma sayısı altında kalması halinde bu durumun en geç 5 iş günü içerisinde İşkur’a bildirilmesi gerekmektedir.
Engelli sigorta prim teşviki 2024
Engelli çalışma oranı üzerinde istihdam edilen her bir işçi için asgari ücret esas alınarak aylık sigorta priminin tamamı Hazine tarafından karşılanır. Engelli çalışan sayısı üzerinde istihdam edilen çalışan için bu sigorta prim teşvikinden yararlanabilmek için;
- İşçinin İşkur’da kayıtlı engelliler arasından işe alınması,
- İşverenin ödeme vadesi geçmiş prim borcu olmaması gerekmektedir.
- Bu kapsamda İşkur’dan teşvik onayı alındıktan sonra 14857 sayılı Kanun numarası ile bildirge gönderilmek sureti ile teşvikten yararlanılır.
4/d engelli işçi hakları
Bildiğiniz üzere Kamuda taşeron kadrosundan sürekli işçi kadrosuna geçenler ile sonradan Sürekli İşçi olarak atananlar 657 Sayılı Kanunun 4/d bendi kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar. Bu kapsamda Kamuda çalışan engelli işçi hakları kısaca şöyle özetlenebilir;
- Vergi indiriminden yararlanabilir.
- Engel oranına göre sigorta süresi ve prim gün şartını tamamladığında yaş beklemeden erken emekli olur.
- Maaşa ilave olarak engelli indirim tutarlarından yararlanır.
- Engelli ve eski hükümlü çalıştırma yönetmeliği kapsamında Engelli hakları başlıklı içeriğimizden engelli olarak yararlanabileceğiniz diğer tüm haklarınıza göz atabilirsiniz.
Kamu ve özel sektörde engelli çalıştırma oranı konusundan güncel Engelli işçi çalıştırma yönetmeliği mevzuat kapsamında bahsetmeye çalıştım. İşveren olarak yararlanabileceğiniz tüm sigorta prim teşvikleri ve güncel şartlarına SGK teşvikleri sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
Engellilerin iş kanunu kapsamında günlük çalışma süreleri 7,5 saat, haftalık ise 45 saattir. Engelliler için ayrı bir düzenleme bulunmamaktadır.
Kanuna göre özel sektöre ait işyerlerinde toplam çalışan sayısı 50 üzerinde ise %3 oranında engelli çalıştırılması gerekiyor. Kamuda ise toplam çalışan sayısının %4’ü oranında engelli çalıştırılması gerekiyor.
İşyerinde 4857 Sayılı Kanun ya da ilgili kanun ve yönetmeliklere aykırı davranan engelli çalışanların iş sözleşmesi feshinde normal çalışana göre bir farklılık yoktur. İşten çıkarılabilirler.
Çalışan engellilerin vergi indiriminden yararlanma, net maaşa ilave vergi indirimi alma, erken emeklilik gibi hakları vardır.
Merhaba hocam ben Özkan özel sektör de calisiorum %44 ortopedik engelliyim saat 07:00 akşam 18:00 calisioruz üstelik asgara ücret alioruz eskiden çocuk parası falan vergi indirimi var idi şimdi neden yok açıklama yaparsanız sevinirim son olarak işe giriş belgesinde özürlu kısmında X amblemi yok daha önceki çalıştigim şirketlerde baktığımda özürlu kısmınin karşısında x işareti vardı muhasebeciye sordum kalktı dior acaba engelli deilde normal statudemi çalıştırıyorlar teşekkürler
Merhaba. Asgari ücrete kadar olan kısımdan vergi alınmıyor. Bu nedenle gelir vergisi kesildiği için engelli oranına göre indirim de uygulanmıyor.
merhaba. öncelikle yazılarınız ve desteklerinize göz attım ve kamu yararı adına tsk.ederim. şimdi benim durumum biraz farklı bir konu. engelli raporu oln bireyim.işkur üzerinden toplu görüşmeye katıldım firma bir ay boyunca oyaladı cevap vermedi ben ulaşmak için çabaladım en sonunda ise size uygun pozisyon yok yaratamadık sezonu bekle iş ihtiyacın olabiklir ama bizim için önemli değil işte kadro değişiyo o yüzden olmaz gibi bir sürü bahaneyle beni almadılar ama 3kişiyi istihdam edip başlatmışlar ünv.mezumuyım tüm tecrübe şartlarım da tutuyor. birde şöyle bi durum var işkur dnışmanlarıma bu durumdan rahatsızlık duyduğumu be şikayet edeceğimi söyledim sanki işverwni korur gibi bi hafta önce farklı cevap verdiler bi hafta sonra he yav şey onlar kontenjanı kapadı bizlik işkurluk bişey yok bla bla şimdi mebzuatlara göz atıyorum bir sürü madde hüküm var. kendimi kullanılmış ve kandırılmış salak yerine konmuş hissediyorum. mesela işkur ceza uygulamadı işveren ve vekili cevaplarfa çom geç kaldı umursamadı hep ben üsrüne gitrrim halbuki işkurun görevi bunlar. ayrımcılık ysağı işveeenin dürüstülk ilkesi yönetim hakkını kötüyr kullnma gibi birsürü şwy var hakkımı koruması gerekwn kurum korumadı yanlarına kaldı. bu halde işkur ve işveren vekilinden ne şwkildw nereye şikayetçi olabilirim yada olabikir miyim? iş mahkemsi veya aslşye hkk mu bakar? kişilik haklarım ve engelli haklarımın ihlal edilsiğini düçünüyorum ama altını çizerim işkur ve dnışmanım muhbir gibi beni farklı yönlendirip işvereni düştüğü cezai durumdan kurtardı korudu. cevap ve yönlendirmenizi beklerim tsk.ler
Merhaba. Yani bilemedim Cem BEY. Şikayetlik bir durum var mı açıkçası bilemiyorum. Ama bu tür uyuşmazlıklarda gidilmesi gereken yer Kamu Denetçiliği Kurumu bence.
Ömer Bey teşekkürler cevap ve ilginiz için..
Peki tarafının idare olmadığı özel ve tüzel kişililkleri kime başvur malıyım.. oteli ve işveren temsilcisini mesela
170 hattına ya da Cimer iletişim merkezine iletebilirsiniz. Yapılması gereken bir şey varsa yapılır.
tsk.ler iyi günler
Rica ederim. İyi günler.
Merhaba
Özel sektörde çakışıyorum
%70 raporum var
Ayda 2gün tedavim için kan almak zorundayım
Ve rapor alıyorum yada ücretsiz mazeret izni isteniyor. Maaşımdan kesiliyor. Kesebilirmi iş yeri
Merhaba. Evet kesebilir kanunen.
Merhaba engellilerin özel sektörde haftalık çalışma saati kaçtır
Merhaba. Engelliler için ayrı bir çalışma saati belirlenmemiştir. Haftalık çalışma süresi 40 saattir. Engelliler için istisnai tek hüküm gece vardiyasında çalıştırılamayacaklarıdır.
40 saat memurlar için geçerli diye biliyorum.Sgk 45 saat
kanun yönetmenlik ne tek hüküm gece vardiyasında çalıştırılamayacaklar
merhaba ömer bey ben özel bi işyerinde çalışıyorum daha önceden asgari üçret 4250 oldugunda bergi indirim aldığım için ek ödenek veriyordu iş yerin %62 engelli ve 2 derece vergi indirim almışdım şuanda 6850 maaş alıyorum bunun 5500 tl bankaya yatıyor gerisi elden alıyorum ve şuan durum bu şekilde bana eskisi gibi ek ödenek verilmiyor almam için ne yapmam veya ne söylemem lazım iş yerine kolay gelsin
Merhaba. Ek ödeme yapmamak için asgari ücretten bildirim yapıyorlar. İşveren burada suç işliyor açıkçası. Gerçek kazancınız üzerinden sigorta bildirimlerinin yapılması gerekiyor.
S. A ben kamuda engelli olarak çalışmakdayım şuan ki olduğu gibi kar yağışlarında tatil veriliyor fakat kar devam ettiğinde hafta sonları tatil olmuyormu??? Örneğin perşembe ve cuma gün izin veriliyor cumartesi işe çağırıyor kar devam ettiği neden????
Merhaba. O günleri kapsayacak şekilde idari izin çıkarılması gerekiyor. Yoksa kapsamaz cumartesi pazarı.
Hayırlı sabahlar.bir firmaya 1 ay önce iş başvurusu yapmıştım.1 hafta öne aradılar ve kimlik bilgilemi istaediler.o gün girişişm oldu.14 şubat ta işe giriş bilgisi geldi bana.konuşmalardan anladığım;beni mecbur kaldıkları için aldılar ve 2 ay deneme süresi var dediler.mazaretsiz beni işten çıkarabilirler mi?
Merhaba. Engelli kadrosunu doldurmak için zorunlu olarak aldılar sanırım. Deneme süresi içerisinde mazeretsiz çıkarabilirler evet.
Ömer bey engelli personel gece çalıştırılamaz diye bir madde 4857 iş kanununda yok.. yoksa 4857 iş kanunu yenilendide bizimmi haberimiz yok.. madem var diyorsunuz hangi madde söylermisiniz
Merhaba. Evet yok. Bu yazıyı makale yazarlarımdan birisi hazırladı. En yakın zamanda güncelleyeceğim. Saygılar
170 bi işe yaramıyor engelilerin çalışma satın bilmiyorlar bu durumu kime bildirmeliyim işyeri konuları umursamiyor ister çalış ister bırak diyor
Maalesef İş kanununda da kesin ve net bir hüküm yok bu konu hakkında.
Birde yasay çok araştırdım bulamadım engellilerin gece çalıştırılamaz maddesini rica etsem bana atarmısınız
4857 Sayılı İş Kanununda var. Oraya bir bakın dilerseniz.
Merhaba Ömer bey ben 11:50 20 :30 arasında çalışıyorum daha önce saat 22:00 ye kadar 9.5 saat çalıştım maaşım 400 TL eksik yattı mesain yok dediler gece vardiyasında çalışamaz raporum var restaurant da çalıştığım için pazar günü izin kullanıyorum bu hafta onu iptal ettiler sizin yazinizdan bahsettim biz izinlere haftalık değil aylık olarak bakıyoruz dediler şimdi haftalık 50 saat civarı çalışıyorum önceki mesai paramı nasıl alabilirim bir de haftalık 45 saatten fazla çalışmak istemiyorum ama günlük 1 saat 10 dk mesai yaptırıyorlar ama parası yatmıyor bu konuda ne yapmalıyım son olarak isyerime gösterebilmem için çalışma saatleri hakkında ki kaynagınızı mail atabilir misiniz teşekkür ederim bu hafta parası yatmayacak aman izin günü çalışman gerek dediler
Merhaba Burak Bey. Kaynak 4857 sayılı iş kanunu ve engelli çalıştırma yönetmeliği. İsterseniz bir göz atın. Eğer eksik yatan maaş ve fazla mesai ödemeleri varsa 170 hattını arayarak durumu bildirin. Gereği yapılır.
Merhabalar bu bilgilerin doğruluğundan şüphe duymaktayım. Çünkü mevzuatta engellilerin gece çalışmalarını yasaklayan bir madde bulamadım. Evet sağlık durumları el vermiyorsa elbette çalıştırılamazlar ama direkt olarak bunu yasaklayan bir madde görmedim bu maddeyi paylaşabilir misiniz?
Aynı zamanda ceza ücreti yanlış. 4348 TL değil, 4345 TL olmalıdr.
Merhaba. 3 lira mı fark :). O düzeltilir çok önemli değil. Yönetmelikte var ancak şu an ulaşabilecek durumda değilim. Araştırın isterseniz.
Düzeltilebilir evet fakat önemli:) Eğer bir konuşmada bir danışanınıza söylüyorsanız önemli olmazdı. Fakat bunu bilgi paylaşımı altında adı ssk bilgisi olan bir sitede içerik olarak paylaşıyorsunuz. Gece çalışmasının engelliler için açıkça yasaklanıp yasaklanmadığını nen araştırıyorum ve araştırmalarımda göremedim. Bu nedenle sordum sizlere eğer bir kaynağınız varsa bilebilmem için. Teşekkür ederim.
Zamanım olduğunda size yönetmelikteki ilgili maddeyi göndereceğim sultan hanım.
Teşekkür ederim:)
Rica ederim Sultan hanım.
Çalışma saatleri: 08.00-20.00 olarak belirtmişsiniz. İş kanununa göre haftalık çalışma saati 45 saat olarak belirtilmiştir.
Belirtmiş olduğunuz çalışma saatleri günde 12 saat çalışma yükümlülüğünden bahsediyorsunuz.
Hafta içi çalışma saatleri olarak (5 gün olarak hesapladığımız zaman) 60 saat çalışmadan bahsetmiş oluyorsunuz. 15 saat fazla çalıştırma için işveren mesai hakkı vermek zorunda değil midir? Normal bireylerin çalışma saati 45 saat olarak belirtilmiş. Engellilere yönelik bildiğim kadarıyla işveren fazla mesai için zorlayamaz diye bir kural vardır.
Yanlış mı biliyoruz? İş kanununda bile kendisiyle çelişkili mevzuat için nereye gideceğiz. Başvuru için ne yapmamız lazım?
İşkur engelli ilanlarına bakıyorum bazen. Çalışma saatleri sabah7 akşam 5 olarak belirtilmiş.
Engelli bireyin sabah yedide işte olması demek, sabah 6 da servise binmesi demektir.
Sabah 6 da servise binmesi için gecenin 5 inde uyanması demektir.
İşkur un kendi ilanları böyle. Bunlar saçmalık değil mi? İşkur memurları veya iş müfettişleri bu ilanları görmüyor mu?
Kime inanacağımızı şaşırdık.
SGK uzmanıyım diyen Ali Beye de sordum. Nedir bunlar diye. Mırın kırın ediyor. Kendisi de engelli çalıştırıyor ama sözde SGK uzmanı. İşine geldiği gibi davranıyorlar.
Şikayet ettiğin zaman iş müfettişleri mevzuattan anlamıyorlar. Evraklar tamam mıdır. Hmmmm. Tamam tamam deyip gidiyorlar.
Merhaba Bilge hanım. 8.00-20.00 derken bu saatler arasında çalıştırılabilir yani gece vardiyası olarak tanımlanan 20.00-07.59 saatleri arasında çalıştırılamaz. Yazıda demek istediğimiz bu.
Merhaba! Ben ispark AŞ de engelli olarak çalışmaktayım ve beni şef 3 11 vardiyasında çalıştırıyor ve ben gündüz çalışmak istiyorum ayreten kardeşim var %97 engelli ona bakıyorum ama şef anlamıyor ne yapmam gerek
Merhaba. Gece çalıştıramaz sizi. Engelli yönetmeliğine göre akşam 20.00 sonrası engelli çalıştırılması suçtur. 170 hattına durumu bildirebilir ya da bunu gerekçe göstererek sözleşmenizi feshedebilirsiniz. Eğer tazminat şartlarını sağlıyorsanız bu gerekçe ile işten çıktığınızda mahkeme lehinize karar verecektir.
Merhaba hocam ben de 14:00 22:00 saatleri arasında çalıştırılıyorum vardiya da %60 engelim var sğ koldan 170 aradım da 3ngelli gece vardiyasında çalıştırılamaz diye ibare yok diyor ne yapmalıyım
Merhaba. Bununla alakalı çalışamaz raporu almanız gerekir. Kanunda ya da yönetmelikte kesin bir ibare yok maalesef.