Refakat İzni Nedir, Maaştan Kesilir mi, Eş Ameliyatı İçin İzin Verilir mi?

Refakat izni özel sektörde çalışanlar ve memurlar açısından farklı şekilde uygulanmaktadır. Hem işçilerin hem de memurların ilgili Kanunlardan doğan mazeret izinleri, yıllık izin hakları, hastalık izinleri gibi birçok izin hakları vardır. Bu haklardan birisi de hastanede refakatçi izni hakkıdır. Bu yazımızda 4857 Sayılı Kanuna tabi olarak özel sektörde çalışan işçiler ve Kamuda memur ya da işçi kadrosunda çalışanlar için hasta refakatçi izni kaç gündür, nasıl ve nereden alınır konularında ayrıntılı olarak bilgi verilecektir.

Refakat izni nedir ?

Refakat izni adından da anlaşılacağı üzere birinci derece yakınının ağır bir hastalık geçirmesi ve bakıma muhtaç olması durumunda verilen izin olarak tanımlanabilir. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda memurların ve Kamu işçilerinin refakat izin hakları açık olarak belirtilmişken 4857 Sayılı İş Kanununda ne yazık ki refakat ile ilgili bir hüküm bulunmamaktadır. Aşağıda ayrı başlıklarda işçilerde refakat izni ve memurlar refakat izni hakkında bilgilendirme yapılacaktır.

4857 Sayılı Kanuna göre işçilerin refakatçi izni hakları

4857 Sayılı İş Kanununda refakat izninin adı ya da tanımlaması bile geçmez. 4857 Sayılı Kanunda refakat izni ile ilgili bir hüküm olmadığından birinci dereceden yakınına refakat izni verilmesi gereken durumlarda işveren tarafından da uygun görülmesi ve karşılıklı mutabakat sağlanması şartıyla;

• İşçiye ücretsiz izin verilebilir.
• Ayrıca yıllık izin hakkı varsa yıllık izin de kullandırılabilir.

Bunun dışında eğer sözleşmelerinde ya da toplu iş sözleşmesi ile konulan aksi bir hüküm yoksa işçinin hastalıktan dolayı 4857 iş Kanunu refakat izni hakkı yoktur.

657 Sayılı Kanuna göre memurların hasta refakat izni hakları

Devlet memurlarının refakat izin hakları 657 Sayılı Kanunun 105’inci maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddenin refakat izni ile ilgili son fıkrası şu şekildedir;

“Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır”

Yukarıda Kanunun ilgili maddesinden ve memur refakat izni yönetmeliğinden de anlaşılacağı üzere;

• Memurlara ya da kamuda işçi kadrosunda çalışanlara raporla belgelenmesi kaydı ile 3 aya kadar ücretli izin verilir ve bu sürede maaş ödenmeye devam edilir.
• Gerekli görülmesi şartı ile bu süre bir defaya mahsus olarak uzatılabilir ve refakat izni 6 aya kadar ücretli olarak kullanılabilir.
• Bu izin hakkı için tam teşekküllü hastaneden rapor alınması gerekir.

Refakat izni nasıl alınır ?

Peki refakatçi izni nasıl alınır ? Yukarıda da belirttiğimiz gibi işçilerde hastanede yatan hasta için refakat izni hakkı yoktur. İşveren tarafından uygun görülmesi durumunda ücretsiz izin şeklinde refakat izin hakkı verilebilir. Ancak bunun dışında bir hakları yoktur. Memurların ve kamuda işçi kadrosunda çalışanların bu haktan yararlanabilmeleri için;

• Tam teşekküllü üniversite, devlet hastanesi ya da eğitim ve araştırma hastanesinden rapor alınması gerekmektedir.
• Raporda refakatin neden gerektiğinin tıbbi sebepleri ile birlikte belirtilmesi, refakat edilmediğinde yaşam tehlikesinin oluşabileceği gibi ibarelerin yer alması gerekmektedir.
• Zaten siz hastane rapor merkezine refakat izni için almak istediğinizi söylerseniz onlar sizi yönlendirecektir.
• Refakatçi raporu nasıl alınır konusunda ayrıntılı bilgi için 3 doktorlu heyet raporu nasıl alınır sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Refakat izni hangi hastaneden alınır ?

Refakat izni tek hekimden alınamaz ve en az 3 doktorlu heyet raporu şeklinde alınması gerekiyor. Rapor;

• Üniversite hastanelerinden,
• Eğitim ve Araştırma Hastanelerinden,
• Devlet hastanelerinden,
• SGK ile sözleşmeli özel hastanelerden alınabilmektedir. ( Kurumunuzdan teyit ettirin).

Refakat izni özel hastaneden alınır mı ?

Refakat diğer adı ile hasta bakım izni ile ilgili rapor Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmeli özel hastanelerden de alınabilmekte ve Kurumlar kabul etmektedir. Raporun heyet raporu şeklinde alınması, en az 3 doktor imzalı olması ve rapor alınan özel hastanenin Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmeli olması gerekmektedir.

Refakat izninde maaş kesilir mi ?

İşçilerin refakat izni hakkı olmadığı için işveren tarafından refakat izni talebinde ve zaruri durumlarda ücretsiz izin verilmesi halinde maaşlarından çalışmadıkları gün kadar kesinti yapılır. 657 Sayılı Devlet memurları Kanunu kapsamında çalışan memurlar, kamu işçileri ve diğer sözleşmeli personelin refakat izinlerinde maaşlarında bir kesinti olmaz ve maaşları tam olarak ödenmeye devam edilir. Kısaca refakatçi raporunda maaş kesilir mi konusunu özetlemem gerekirse sigortalılar için maaştan kesilirken devlet memurları için kesilmediğini söyleyebiliriz.

Memur refakat izni maaştan kesilir mi?

Devlet memurlarının refakat izinleri maaşlarından kesilmemektedir. Ancak bunun için refakat izni raporunun 3 doktor imzalı olması gerekmektedir.

Refakat izni yıllık izinden düşülür mü ?

Refakat izni;

• Memurlarda, kamuda işçi ve ya sözleşmeli olarak çalışanlarda 657 refakat izni yıllık izin sürelerinden düşülmez.
• Özel sektör çalışanlarının refakat izni hakkı olmadığı için yıllık izin hakkından verilmesi durumunda yıllık izinden düşürülür. Ücretsiz izin verilirse zaten maaş ödenmez ve yıllık izin süresinden de düşülmez.

Eşim ameliyat oldu refakat izni alabilir miyim ?

Eğer 657 Sayılı Kanuna tabi memur, işçi, sürekli işçi ya da sözleşmeli personel kadrolarında çalışıyorsanız yukarıda belirtilen şartlarda heyet raporu almanız ve diğer şartları da sağlamanız kaydı ile 3 aya kadar izin alabilirsiniz. Özel sektörde SSK kapsamında çalışan iseniz izin hakkınız yok.

Refakat izni kaç doktor imzalar?

Refakatçi raporu örneğinden de göreceğiniz üzere raporun en az 3 doktor imzalı olması ve heyet raporu şeklinde düzenlenmesi gerekmektedir. Tek hekim tarafından düzenlenecek heyet raporları kabul edilmemektedir.